Bakelse Geschiedenis - Het bezit van de Duitse Orde

Evenals reeds gememoreerd bij de beschrijving van Grotel heeft de Duitse Orde een deel van haar bezit gekregen of gekocht van Arnoldus van Grotel. Deze Arnoldus van Grotel is in 1288 leenman de tienden van de abdij van Echternach. Behalve dat hij bezittingen heeft op Grotel lag een deel van zijn bezit o.a. vier hoeven aan de brug in Bakel, Dierdonk en Kruischot.

Het is het aannemelijk dat Arnoldus van Grotel en Arnoldus van Gemert de een en zelfde persoon zijn. Beide hebben een zoon Reijneris. Ze komen niet gezamenlijk in de boeken voor en beiden hebben een relatie met de Duitse Orde. Arnoldus van Gemert wordt in een oorkonde als getuige genoemd bij de ruil van tienden tussen het klooster van Binderen en de abdij van Floreffe op 16 juni 1239. Hij wordt genoemd: Arnoldus provisor domus Teutonicorum in Ghemerthe. De bijschrijving provisor domus teutonicorum zegt in elk geval dat hij proost was voor het huis van de Duitse Orde

De Duitse Orde heeft in 1340 bovengenoemde goederen in bezit en bovendien drie hoeven aan de Straet, in de nabijheid van de Bakelse brug. Nabij de Benthem het goed ter Vesten. De Hilakker en de Vellichakker, ook wel genoemd de Oude Muelenhoff, en de akkers en weiden, nabij het Overschot.Dit gebied ligt ten zuid - westen van Bakel en grens in Bakel aan het goed de Cromme Aa en aan Helmond en Deurne. 

VOETNOTEN

pag. 6  HAH Helmond 302,   [ 1754-1848 ] fol 239   post 10

Op den 20 juni 1733 heeft Claes Janssen van Laerschot handlichtinge gedaen ten behoeve van sijn exellentie     1 1/2 den veth
de selve     2 den veth     12 den

Uijt een weijvelt gelegen ontrent de Dierdonck achter de Cruijschot groot ontrent twee sillen ul. Dirck van den Broek als man ende momboir van Hanricxken Pompen al. Adriaen vander Stralen uf. Juffr. Vladracken ende Heer van Meeuwen als Heerschapper van Cruijsschot af. De wed: Jonker Walraven van Wijtenhorst Vrouwe tot Asten als heerschappe vande Coudeweijde

In HAH Helmond 300 ontbreekt deze post.

blz 7 HA Helmond 293 pulli  [ 1643  - 1677 ] fol. 288 post 14

Joffe Margareta van Vladeracken een vande 4 kijnd: bij deijling
De 4 kijnd: / Carolus, Anthonius, Margareta, Anna Isabella et Wilhelma
Joncker Carolus van Vladeracken weduwner van Joffe Maria voors.
Joffe Maria dochter joncker Everardts voors.
Joffe Anthonetta van Assendelfft weduwe joncker Everart voors.
Joncker Everart van Dornen Heer tot Liessel bij coop
Art Joosten van Langdonck bij coop
Joncker Floris van Wijtenhordt een van de 6 erffgenamen bij deijlingen
De 6 erffgenamen: Johan, Wolft, Walraven, Floris, Margaretha
ende Josma van Weijtenhorst bij versterff
Joncker Jan Everts van Dornen   ende
pro medietate
Vrouwe Margareta Clara Anna van Boshuijsen weduwe van de Heere van Meuwen vigora testi
Heer Philippus van Leefdael Heer van Meuwen etc.
Heer Willem ende Evert van Boshuijsen bij van successie
d’erffgenamen ende
Joffe Maria Suertmonts weduwe joncker Henrick
Monnicx                                                                     4 1/2  hoenderen
de selve                                                                      2       hoenderen
de selve                                                                      2       hoenderen
de selve                                                                      3 1/2  hoenderen

ex bonis de Cruijschot

in de kantlijn links:
ontfangen op rekening vande Heer van Meeuwen 6 gld. 7ort mecht 19 &  19& (alles doorgehaald) 

blz 4 HA Helmond 292 pulli  [ 1621  - 1642 ] fol. 288 post 13

joncker Jan Everts van Duerne  Heer tot Duernen
Heer Willem ende Everts van Boshuijsen bij succesie 3 gulden 3 stuiver
ende Joff Maria Suermonts weduwe jonck. Hendrick Monincx
ende jonck. Henrick Monincx
Aen vier partije         in 4 texten                                                              12 hoenderen

blz.3 HA Helmond 287 [1465 - 1497 ]pulli fol. 205 post 19

Relicta
Dominus | Get  presbijteri filius | tanquam in petia sito  H....      Looi..........
Everardus filius Gevardi de Doerne ex partem Henrici filius Gevardi Everardi
de Doerne pro Commendatoren de Ghemert                                               4 1/2 hoen

blz.3 HA Helmond 287 [1465 - 1497 ]pulli fol. 205 post 20

Idem ex hereditate Henrici vander Vorst                                                    2 hoenderen
blz.3 HA Helmond 287 [1465 - 1497 ]pulli fol. 205 post 21

Idem ex bonis Moescops                                                                           2 hoenderen

blz.3 HA Helmond 287 [1465 - 1497 ]pulli fol. 205 post 22

Idem ex bonis Lemkini famuli quondam dicti Hille                                       3 1/2 hoen
Hertogelijkcijns Brussel no. 45085,  Bakel 1340 bewerking  Martien van Asseldonk
8 de Commandeur van Ghemert, uit het deel van Arnoldus Grotel, 4 1/2 hoenderen
9 dezelfde, van het erfgoed van Henricus van der Vorst, 2 hoenderen
10 dezelfde, van het goed van Moescops, 2 hoenderen
11 dezelfde, van het goed van Lemkinus bediende (of familie) (famuli) van vrouwe

            (domine) Hille,  3 1/2 hoen

blz. 2  HA  Helmond 283 [ 1381- 1396 ]  fol. 40 v  post 18

1) Comendator de Ghemert de veth 3 1/2 schelling
2) item de novo 9 stuijver 9 den
3) item de novo 12 den vande Rode                  sui indie
4) item de veth  27 den de bonis Arnoldi de Grotel 
5) item de veth 2 1/2 den

1) blz. 8v HA Helmond 300 [ 1678 - 1756 ] fol. 240  post 15

De 2 kijnd: Wilbert Jan Tijssen  ende
Wijnandt Lucassen bij koop 1729
Bastiaen Huijberts tot Bakel
Antonis soon Jan Wilbert Jan Tijssen  ende
De weduwe met 2 kind:
Dirck Goords onderd’Eijcken                                     
Peter Adrianen Janssen  bij coop van                         
Peter soon Lijnttien Wilbert Jan Tijssen   ende          
Truijcke weduwe Gerardt Wilbert Jan Tijssen  ende                

blz. 9 HA Helmond 300 [ 1678 - 1756 ] fol. 240  post 15 bis

Huijbert Goorth Raijmaeckers bij koop voor 3 st. IIIJ den

Daniel Alexander Mackalla bij evictie
Tunnis soone Jan Jaspars van Lierop        
Merike weduwe Jan Jaspars van Lierop met 2 kijnd:   ende
Huijbert Goorth Raijmaeckers bij koop
Daniel Alexander Mackalla bij evictie
Tunnis soone Jan Jaspars van Lierop         
Iken dochter Margriet Teunis Jan Tijssen verweckt bij Handrick Wilberts
Margriet dochter Tunnis Jan Tijssen  ende
Huijbert Goorth Raijmaeckers bij koop
Daniel Alexander Mackalla bij evictie
Teunis soone Mariken dochter Teunis Jan Tijssen verweckt bij Jan Jaspers

De 2 kijnd: Mariken Teunis Jan Tijssen
Mariken dochter Teunis Jan Tijssen
commendator de Gemert
                                                      4 1/2 den veth
de selve                                          1 den veth
de hove ter Rijt
Thome de Milheze 1381
de selve                                        14 den 3 obool novo   6 stuiver 14 den
de selve                                       10 1/2 den veth
de selve                                         4 1/2 den veth
commendator de Gemert
 de selve                                         obool et 4am orth veth
ex prato Cristiani Beest
Heijlwicg ‘der vande Horrevoirt
 de selve                                         obool et 4am orth veth
ex Bestart

Uijt drije huijsen ende hoften met hunne toebehoorthen groot t'samen ontrent 20 lopensaten soo tuelandt als groessen heijlandt gelegen ter plaetse genaemt aende Straeten. ul. Matheijs Willem Hermans ul. Merike weduwe Goorth  Raijmakers met meer andere. uf. Mathijs Willem Hermans  Willem Willems de Wit ende Corst Gorths den Snijder Scheervogel uf. de gemeijn Straete
Item alsnoch uijt een eeusel ter plaetse voorss groot ontrent een sestersaet ul.Lenardts
vande Sande al. d'erffgenamen Peter Jan Geerlincx uf. Peter Heijnen af. de gemeijne straete
Item uijt eenen acker inde Schoutseacker groot ontrent een lopensath ul. de gemeijne wegh
de kijnd: Hendrick de Bruijn uf. Marten Jan Geverts af. Willem Lenardts vande Zande 

1) blz. 11v HA Helmond 300 [ 1678 - 1756 ] fol. 242  post 23

De Heer ende Mr. Hendrick van Kempenaer
De Heer Jean Louis Bose de la Calmettie
DE Heer Martinus de Tombewas fo. 41 F: V: Henric
Hr. Peter Bosmans rectore
Den Altaer van St. Jan Babtist ende St. Anthonius
de comendator de Gemert
In vier texten                                                             9 den veth   } 1 st. : 14 den
Uijt eenen acker inde  Overschootse ackers groot ontrent 5 lopensaten
Willem Hermens al. Jan Peter Noijen af. Marten Jan Joosten af. een gemeijn ....
Item uijt eenen andere acker ter plaetse voors. groot ontrent 1 lopensaet
Jan Peter Noijen al. een mestwech utroque fine Jan Andries Joosten
Item noch uijt eenen acker ter plaatse voors. groot ontrent een lopensaet
Marten Jan Joosten al. Marcelis Hermans uf. de Beeck
d’erffgenamen ende Aert Hendricx vanden Kerckhoff
Item noch uijt eenen acker met sijne gerechticheijt aldaer ontrent
in teullant een lopensaet ul. Jan Peter Noijen al. Marten Jan Joosten
Marcelis Hermans ende anderen uf. d’erffgenamen Aert Hendricx vanden
Kerckhoff af. de Beeck ./. 

3/4) blz.  24v HA Helmond 300 [ 1678 - 1756 ]  fol. 249  post 51

De weduwe met 2 kinder van Jan Cuijpers
Jan Cuijpers en Thoni Janssen bij koop 1722
De weduwe met 2 kinder van Jan Hermen Manders
      1                                 kindt gent. Catelijn    De 3 erfgen. van Caterin Paulus Janssen, Marie met  een kint van
      2                                 Jan Croijmans bij coop                                            Henric Wilberts
      3                                Hendrixs en Laurens Vrijns Martens
De 4 kijnd: van Herman soone Marcelis Hermans
Herman soone Marcelis Hermans bij coop
van 3 kijnd: Catalijn dochter Truijken Adams van Buel                          ende
De weduwe met 2 kinder van Jan Cuijpers
Jan Cuijpers en Thoni Janssen bij koop 1722
De weduwe met 2 kinder van Jan Hermen Manders
      1 kindt gent. Catelijn  de 3 erfgen. ut supra et Jan Croijmans
      2
      3
De 4 kijnd: van Herman Marcelis Hermans
Herman Marcelis Hermans  weduwe ende 4 kijnd: van Meriken Enderts voorn.
Het een kijnt van Enert Jan Joachims
De weduwe met 2 kinder van Jan Hermen Manders
              1 kindt gent. Catelijn  de 3 erfgen. en Jan Croijmans ut supra
De 4 kijnd: van Herman Marcelis Hermans
Herman Marcelis Hermans  bij coop  (1694 doorgehaald)
Teunis Geerling                                                                                 ende
Jacob Jan Wijbos en Marij sijn suster bij versterff
Jan Laureijnssen weduwe ter tochte ende de 3 kijnd: Jan Wijbos ter erfrecht + 1678
Lijsken dochter Meriken Hendrick Brustens huijsvrouw
Anthonis Bastiaens bij uijtcoop
Nicolaus filius Hille
ex magno Campo et prato
                                                                  10 den veth
de selve                                                      10 den veth
de selve                                                      10 den veth                 10 st. 8 den
de selve                                                        6 den novo et 13 1/2 den veth
Commendator de Gemert
de selve                                                        1 den novo
Uijt vier huijsen hoffsteden ende hoofven metten toebehoorthen groot t’samen ontrent in alles soo teullant als groeslant viertich lopensath aenmalcanderen gelegen ter plaetse aen Brugge ul. den Bruch=dijck al. Jan Hendrick Peters de Bruijn uf. Bijnderen af. Anneken Wijnen Heijhorst 

2) blz. 40v HA Helmond 300 [ 1678 - 1756 ]  fol. 254  post 81

Catharina Joost Manders bij versterff
Her een kijndt en 1 kijnts kijndt van Catalijn
genamdt Willem Dirxs
1 kind Petronella En Laurens Cuijpers haer man bij uijtcoop
De vier kinderen Henric Vreijnsen, Laurens, Petronella, Anna ende Dirck
Henric Vreijnsen als dit pandt onderstaen
De twee kijnd: Peter Willen Geenen                                  ende 1719
met naem Gerit Peter Willems
De 4 kijnd: van Lijneken dochter Jan Peter Jans  ende
Jan Peter Jacobs bij koop         De 1
Hendrick Tempelaer bij executie    7
Jan  Peter  Jansen  weduwe ende  8 kijnd: van
Anneke dochter Willem Jan Willems huisvrouw met naem Perijn
Commendator de Gemert      
                                                  3 stuijver 3 den novo
de selve                                       3 stuijver 3 den novo     18 stuijver
de selve                                       3 stuijver  3 den novo
Uijt eenen acker tuellandts ontrent een  zilleke genaemt den Vellich acker groot ontrent 14 lopensaet toebehorende de kijnd: Peter Willem Genen medegelder alleen  ul. Willem Reijnders al. Joachim Wilberts Boonen consuis uf. de gemeijn beeck af. Jan Thomas Conincx met meer anderen ./.
Uijt huijs hoff met ontrent 14 lopensaet teullants daeraen gelegen genaemt den Hilacker ul. de gemeijn beeck al. de Vrouwe van Asten uf. den H. Geest van Helmondt af. de gemeijn straet./. toebehorende Jan Peter Jans mette kijnd: alleen ./. De twee kijnderen van Peeter Willem Geenen 

3/4) blz. 45v HA Helmond 300 [ 1678 - 1756 ]  fol. 256  post 91

Iken dochter Joachim Jan Marten Jan Joosten ende
De 3 kinderen gent. Jan, Perijn en Jenneke
Joost Jan Martens bij versterff
Peter Wilberts soone van Wilbert Jan Martens
De weduwe ende 9 kijnd: Jan Marten Jan Joosten   voor ende 7 naer kijnds
 Jan soone Marten Jan Joosten  ende  Wilbert Jan Marten
De 2 kijnd: Marten Jan Joosten
Marten Jan Joosten weduwner ende 3 van Merike Wilbert
Henricx vande  Kerckoff
Amelius filius Henrici de Palude
                                                       1 1/2 den novo et 4am 6te  partis den veth
                                         de Espe
De selve                                          4am 6te partis den veth                           4 stuiver
De selve                                          6 den novo et  13 1/2 den veth
Comendator de Gemaert
Uijt eenen acker inde Overschoetsche Ackers groot ontrent 3lopensath  ul. Marcelis
Hermans al. Henrick soon Jan Henricx vanden Kerckhoff uf. den gemeijnen wech
den H. Geest van Helmont ://:
Uijt eenen acker inde Overschoetsche Ackers genaemt den Steijnacker groot ontrent
2 lopensath oft meer ul. Frenske weduwe Jan Mathijs den Bercker al.
Herman Willem Hermans uf. de Hoel-beek af. de gemeijnen wech ://:
Item uijt een weijvelt gelegen inde Weijstadt groot ontrent 1 1/2 lopensath ul.
Marcelis Hermans al. den gemeijn straete aent Overschot utroque fine de gemeijen beeck://: 

blz. 46 HA Helmond 300 [ 1678 - 1756 ]  fol. 256  post 93

Jan van Brussel bij coop den 8 januarij 1738
e 3 kinderen van Willem Peters van Asten
      1 kint Catharina
De 4  kijnderen van Evert soone Lindert Cool alias vande Sande  Goort en Katalijn
Evert soone Lindert Cool alias vande Sande
De vijf kijnd: van Willemken dochter Peter
Henricx verweckt bij Leendert Cool                                                    ende
Willem Jan Joachims weduwe ende 5 kijnd: van Anneken
dochter Willemken Peter Henricx                                    ende 

5) blz. 46v HA Helmond 300 [ 1678 - 1756 ]  fol. 256  post 93bis

Jenneken Peeter Leendert Cool
De weduwe ende de 3 kijnd: van Peter Leendert Cool                          ende
verweckt bij Willemken voors
Willem Jan Joachims bij oop van
Jan Leenders verweckt bij Willemken voors.                                        ende
Commendator de Gemert
                                                                                  2 den 1 orth veth                 13 den
Uijt huijs ende hoff met aangelach ter plaetse aende straete genaemt ‘t goet ter Vesten groot
ontrent drije lopensath  utroque latere Willem Willems de Wit  uf. dien Pastoir van Gemert
de gemeijne straete./.
                               verte
1)DOG deel 1 blz.. 208 no. 8. 16-22 mei 1288.en  blz. 124 no. 826. 1288.
Camps deel 1 blz. 534 no. 431. 16-22 mei 1288.
Rychardus, abt van de abdij van St. Willebrordus van Echternach, oorkondt, dat hij de oude begrenzing van de tiende van Grotel bij Helmont, die Arnoldus van Grotel van hem en zijn klooster in leenhoudt, erkent en bevestigt.